فیکوس آفریقایی یا فیکوس لیراتا یا فیکوس برگ ویولونی از خانواده موراسه و بومی مناطق گرمسیری غرب قاره آفریقا می باشد. این گیاه همیشه سبز دارای برگ هایی پنج ضلعی یا شبیه به یک ویلون است که باعث ایجاد منظره زیبا و منحصر به فرد می شود. این درخت زینتی محبوب در زادگاهش به شکل درخت بزرگی می باشد که تا ارتفاع 12متر رشد نموده و میوه هم می دهد؛ اما در مناطقی سردتر از زادگاهش به دلیل همیشه سبز بودن، حالت چرمی و حاشیه مواج و خاص برگ هایش به عنوان یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی در طراحی دکوراسیون داخلی منازل و مکان های اداری کاربرد دارد.

برگ های این گیاه دکوراتیو زیبا به رنگ سبز تیره با رگبرگ های روشن و در اندازه 30 تا 50 سانتیمتر می باشد که این برگ های بزرگ و خاص این فیکوس، باعث ایجاد شکلی دلپذیر و چشم نواز شده است. فیکوس لیراتا به علت برگ هایش گاهی انجیری ویولونی نیز نامیده می شود. برای خرید گیاهان همیشه سبز آپارتمانی و گیاهان دکوراتیو می توان از طریق گل فروشی های آنلاین اقدام به خرید اینترنتی گل نمود. 

روش و شرایط نگهداری فیکوس لیراتا

برگ های سبز و براق و همچنین مقاومت بالای گیاه که با هر شرایط محیطی سازگار می شود؛ باعث شده که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری این درخت زینتی پرطرفدار را بتوان در گلدان و به عنوان یک گیاه آپارتمانی بسیار زیبا نگهداری نمود. اما در صورت کاشت در زمین از رشد سریعتری برخوردار می باشد.

نور

این گیاه همیشه سبز آپارتمانی زیبا احتیاج به نورمتوسط و غیرمستقیم دارد و در صورت برخورداری از نور کافی رشد سریعتری خواهد داشت. نکته مهم این است که باید هرهفته یکبار گلدان را بچرخانید تا گیاه سایه رشد نشود. تابش نور مستقیم آفتاب باعث سوختگی برگ های گیاه می گردد و نور کم نیز سبب ریزش برگ های زیبای آن می شود.

خاک

خاک مناسب برای فیکوس لیراتا باید از زهکشی مناسب و مواد آلی فراوان برخوردار باشد. ترکیب نصف نصف پیت ماس و پرلیت دانه درشت ترکیب مناسبی خواهد بود.

دما

فیکوس برگ ویولونی دوستدار هوای گرم و مرطوب بوده و به نوسانات دمایی حساس می باشد. بنابراین به محیطی با درجه حرارت ثابت در حدود 16 تا 25 درجه سانتیگراد نیازمند است.

آبیاری

این گیاه آپارتمانی نیازمند به مرطوب بودن همیشگی خاک گلدانش دارد اما باید دقت شود که آبیاری بیش از اندازه نیز منجر به ریزش برگ ها و پوسیدگی ریشه های آن می گردد. کمبود آبیاری نیز منجر به قهوه ای شدن برگ های جدید گیاه می شود.

رطوبت

از آنجا که این گیاه همیشه سبز بومی مناطق گرم و مرطوب می باشد و در طی دوران تکامل خود با هوای شرجی به سازگاری رسیده است و همچنین به دلیل برخورداری از برگ های پهن، از سطح تبخیر بالایی برخوردار بوده و رطوبت بالایی را نیز در محیط نگهداری خود می طلبد. رطوبت ایده آل فیکوس لیراتا در حدود 60 درصد می باشد و حداقل رطوبت مورد نیاز برای سالم ماندن برگ های گیاه در حدود 40 درصد است.

از طریق ایجاد جزیره در زیرگلدانی گیاه می توان رطوبت پایداری در محیط نگهداری آن ایجاد نمود. همچنین فیکوس آفریقایی همانند سایر فیکوس ها نیاز به غبار پاشی روزانه دارد. بهتر است این غبار پاشی در طول روز یک بار در صبح و یک بار هم در شب با آب بدون املاح صورت پذیرد. اگر غبار پاشی با استفاده از آب معمولی شهری انجام شود؛ پس از مدتی رد لکه های آب بر روی برگ ها باقی خواهد ماند.

تمیز نمودن برگ ها

بیشترین زیبایی این گیاه دکوراتیو به دلیل برگ های براق، همیشه سبز و چرمی اش می باشد. بنابراین بهتر است هفته ای یک بار با دستمال تمیز و نم دار برگ های پهن گیاه را تمیز نماییم. چرا که کثیف و کدر شدن برگ های آن منجر به از بین رفتن زیبایی منحصر به فردش خواهد شد.

تکثیرگیاه فیکوس برگ ویولونی

برای تکثیر گیاه فیکوس برگ ویولونی دو روش قلمه زدن و خوابانیدن هوایی وجود دارد.

قلمه زدن

زمان مناسب برای قلمه گرفتن در فصل بهار می باشد. برای انجام این کار از انتهای ساقه قلمه هایی به طول 10تا 15 سانتی متر که دارای حداقل یک برگ و سه جوانه باشد تهیه نموده و به مدت 24 ساعت در سایه یا درون آب قرار می دهیم تا شیره آن خارج شود. سپس قلمه ها را در ماسه شسته شده میکاریم و در مکانی با درجه حرارت و رطوبت مناسب قرار می دهیم. بعد از 1 تا 2 ماه قلمه ریشه دار شده را می توان به خاک منتقل نمود.

خوابانیدن هوایی

در روش خوابانیدن هوایی پس از انتخاب ساقه جوان و سالمی از گیاه مادری، در حالی که ساقه به پایه مادری خود همچنان متصل است، آن را برروی سطح خاک گلدانی دیگر می خوابانیم. بدین صورت ساقه جوان خوابانیده شده مواد غذایی مورد نیاز خود را از پایه اصلی مادری خود دریافت می نماید؛ ولی مستقلا ریشه داده و رشد می کند. تا زمان ریشه دهی این ارتباط بین ساقه خوابانیده شده و پایه مادری قطع نمی شود و پس از ریشه دهی کامل می توان گیاه جوان را از پایه مادری جدا بنماییم تا بطور مستقل به رشد خود ادامه دهد.

آفات و بیماری های گیاه فیکوس لیراتا

• از جمله آفات گیاه انجیری ویولونی می توان به کنه قرمز و شپشک آرد آلود اشاره نمود. حمله کنه ها به گیاه در نتیجه هوای خشک محیط می باشد؛ بنابراین برای پیشگیری از ابتلای گیاه به این آفت، غبارپاشی روزانه برگ ها توصیه می گردد. اما در صورت ابتلای گیاه به این آفات می توان از سم های تجویز شده توسط کارشناسان استفاده نمود.
• لکه های سبز کم رنگ بر پشت و روی برگ ها که به تدریج قهوه ای می شوند، نشان از آلودگی قارچی گیاه دارد که باید با سم مناسب برگ ها را سم پاشی نمود.
• نقاط سوخته بر روی برگ های گیاه می تواند ناشی از رشد قارچ ها در هوای گرم و تهویه ناقص محیط باشد. همچنین شکستگی فیزیکی برگ ها و در معرض هوا قرار گرفتن شیره موجود در گیاه منجر به ایجاد حالت سوختگی بر روی برگ ها می شود.
• کمبود میزان آبیاری منجر به ایجاد برگ های جدید سوخته می گردد.
• چنانچه نوک برگ های گیاه حالت خشک شده داشته باشد نشان از خشکی هوا یا خشکی خاک دارد.
• نوسانات دمایی ناگهانی همانند جابه جایی گیاه در اتاق، خشکی هوا و یا قرار گیری در جلوی آفتاب داغ تابستان منجر به ریزش ناگهانی برگ ها می گردد.
• کمبود رطوبت هوا، هوای خنک، خشکی خاک و یا کمبود نور از جمله عواملی هستند که منجر به زردی تدریجی برگ ها و ریزش آن ها می شود.